‘s Nachts liggen woelen en niet kunnen inslapen of doorslapen. Slaapstoornissen komen veel voor en kunnen heel divers van aard zijn. Met andere woorden, je hebt bijvoorbeeld moeite om in slaap te komen, wordt vaak in het midden van de nacht of vroeg in de ochtend wakker.
Dit gaat overdag regelmatig gepaard met prikkelbaarheid, vermoeidheid, irritatie, hoofdpijn en concentratiestoornissen.
Mensen met psychiatrische aandoeningen hebben vaker dan gemiddeld te maken met slaapproblematiek.
Wanneer spreek je van een slaapstoornis?
Slapen is een periode van rust die we nodig hebben om lichamelijk en geestelijk te herstellen.
Iedereen heeft wel eens een slechte nacht, en de slaapbehoefte is per persoon uiteraard verschillend. Voor een korte periode slechter slapen door bijvoorbeeld drukte op het werk, of een ander stress vol moment in je leven, waardoor je minder goed slaapt is geen probleem.
Als de klachten lang aanhouden en uiteindelijk leiden tot problemen bij het dagelijks functioneren, spreken we van een slaapstoornis.
Ongeveer 1 op de 10 volwassenen in Nederland slaapt slecht. Volgens diverse grote mondiale onderzoeken naar het bestaan van slaapstoornissen heeft zelfs 20% van de volwassenen een slechte nachtrust. Bij vrouwen ligt dat percentage ongeveer twee keer zo hoog. (hier ga ik later verder op in : “Overactief zenuwstelsel ”)
Gevolgen slecht slapen
Slecht slapen heeft, onder andere, negatieve effecten op een aantal cognitieve functies. Het wordt lastiger om de aandacht erbij te houden en de geheugenfunctie vermindert. Ook kan het moeilijker zijn om beslissingen te nemen en oplossingen voor problemen te bedenken. Vanwege onder meer de verstoorde stofwisseling ’s nachts, verhoogt een slaapstoornis de kans op het krijgen van lichamelijke aandoeningen als diabetes, hart- en vaatziektes en overgewicht.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met chronische slapeloosheid niet zozeer korter maar vooral minder aan een gesloten slapen.
Welke slaapstoornissen zijn er?
Er blijken zo’n tachtig verschillende slaapstoornissen te zijn....
De meest voorkomende aandoening is insomnie, chronische slapeloosheid.
Bij mensen met een psychiatrische aandoening ligt dat percentage een stuk hoger.
Er is sprake van insomnie als mensen minstens drie keer per week voor minimaal drie maanden problemen hebben met in- of doorslapen. In de psychiatrie gaat het meestal om insomnie, chronische slapeloosheid.
Leiden psychische klachten tot een slaapstoornis? Of veroorzaakt slapeloosheid psychische klachten?
Beiden komen voor en dit kan ertoe leiden dat iemand in een vicieuze cirkel terecht komt. Kunnen ontspannen is bijvoorbeeld essentieel om goed te kunnen slapen.
Slaapstoornissen worden meestal ingedeeld in een aantal groepen:
* Parasomnië (afwijkend gedrag tijdens slaap), zoals nachtmerries, slaapwandelen en pavor nocturnus ( zie uitleg hiernaast).
* Ademhalingsgerelateerde slaapstoornissen: zoals slaapapneu. (lees mijn blog mijn over slaapapneu
https://www.reconnectivehealingbilthoven.nl/blog-1-x-per-maand/1692792_slaapapneu)
* Hypersomnia (overmatige slaperigheid overdag) zoals narcolepsie
* Circadiane ritmestoornissen (ontregeling van de biologische/ orgaan klok), zoals de slaap-waak-ritme
stoornis (vertraagd slaapfasen syndroom).
* Slaapgerelateerde bewegingsstoornissen, zoals rusteloze benen (lees ook mijn blog hierover
https://www.reconnectivehealingbilthoven.nl/blog-1-x-per-maand/647285_restless-leg-rusteloze-benen-syndroom)
Uitleg pavor nocturnus
Plotselinge angst en paniek: iemand schrikt plotseling wakker uit een diepe slaap, vaak met een schreeuw of huilbui.
Verwarde indruk: De persoon lijkt angstig, verward en kunnen niet goed reageren op hun omgeving.
Lichamelijke symptomen: Hartkloppingen, zweten en versnelde ademhaling kunnen optreden.
Geen herinnering: Meestal is er geen herinnering aan de aanval de volgende ochtend.
Duur: De aanvallen duren meestal kort, van een paar minuten tot soms een half uur.
Eerste helft van de nacht: Pavor nocturnus treedt meestal op in de eerste helft van de nacht.
Verschil met nachtmerries: Het is belangrijk om pavor nocturnus te onderscheiden van nachtmerries, die in de droomfase (REM-slaap) plaatsvinden.
Onverwerkte emoties
De oorsprong van slapeloosheid zou ook kunnen liggen in een ontwrichte jeugd, in sommige gevallen kan het door een langdurige bevalling zijn gekomen, of een trauma van de moeder terwijl de baby in de baarmoeder zat.
Een voorouderlijk trauma, bijvoorbeeld veroorzaakt door een gevoel van dreigend gevaar, kan energetisch van generatie op generatie worden doorgegeven.
Mensen met slapeloosheid kunnen geschokt, verdrietig en wanhopig zijn, wat diep verborgen kan liggen in het onderbewustzijn.
Het eindresultaat van de bovenstaande situaties kan een constante staat van code oranje of rood creëren. Er kan dus een onbewuste behoefte zijn om wakker te blijven, om de problemen van de dag op te lossen.
Er kan een focus zijn op gebeurtenissen en ervaringen uit het verleden van zichzelf of anderen, wat de basis vormt voor angst voor de toekomst, versterkt door een rijke verbeelding. Dit kan, puur vanuit de verbeelding, angst voor toekomstige rampen en problemen creëren.
Ik was benieuwd wat ChatGTP hierover zou zeggen.
De nacht is het domein van de onderbewuste geest. Wat overdag weggestopt wordt, komt 's nachts aan de deur kloppen.
Dit kan zich uiten in: herhaalde gedachten, piekeren, onrustig liggen, onverklaarbare angst
Nachtmerries of lichte slaap. Emoties die niet zijn doorleefd, zoals verdriet, angst, boosheid of schaamte, zetten zich vaak vast in het lichaam én het energiesysteem.
“Wat heb ik in mijzelf nog niet aangekeken? Welke emotie vraag om erkenning”?
Slaapproblemen worden vaak in verband gebracht met negatieve emoties, met name angst. Het lijkt erop dat angst een koortsachtige overactiviteit in de hersenen veroorzaakt, waardoor inslapen erg moeilijk kan zijn.
Slapeloosheid kan dus een een vorm van angst zijn die verband houdt met de angst voor een onbekend of ongezien gevaar. Soms, als we 's nachts wakker liggen en nadenken, gaan we uit van de valse aanname dat denken problemen oplost.
Natuurlijk is denken een noodzakelijke laag voor het oplossen van problemen. Maar onze gedachten kunnen andere vormen van kennis juist belemmeren. Soms stimuleert het gevoel in ons lichaam de gedachte juist, in plaats van andersom.
Er is een citaat van Mark Twain over de zinloosheid van je zorgen maken over de toekomst:
"Ik ben een oude man en heb veel problemen gekend, maar de meeste daarvan zijn nooit gebeurd."
Andere emotionele gezondheidsproblemen worden echter ook in verband gebracht met veranderingen in slaappatronen, en dit heeft geleid tot speculaties dat veranderingen in de balans van bepaalde neurotransmitters in de hersenen het slaappatroon van sommige mensen zouden kunnen beïnvloeden.
Heel vaak ontwikkelen slaapproblemen zich echter na een verstoring van onze natuurlijke slaap- patronen. Diverse ouders hebben de frustratie ervaren na maanden van verstoorde slaap met een nieuwe baby, dat lang nadat de slaapproblemen van hun kind zijn opgelost, nog steeds kop op steken en wakker worden in de late of hele vroege uurtjes van de nacht.
Er zijn veel omstandigheden die de slaap kunnen belemmeren, ploegendiensten op het werk, reizen (verschillende tijdzones) en laten we de invloed van hormonen niet vergeten, vooral bij vrouwen.
Uit onderzoek blijkt dat bepaalde vrouwelijke hormonen invloed hebben op de slaap. Het komt voor dat vrouwen minder goed slapen of moeilijker in slaap vallen in de week voorafgaand aan de menstruatie of tijdens hormonale veranderingen, zoals in de vroege fase van de zwangerschap of tijdens de menopauze.
Volgens Louise L. Hay, in haar boek "Heal Your Body", is slapeloosheid het gevolg van angst, gebrek aan vertrouwen in het levensproces en schuldgevoel.
Schuldgevoel zoekt straf, en slapeloosheid heeft een goede manier om ons er constant aan te herinneren. Slapelozen hebben mogelijk een (diepe) angst hebben om los te laten en zich over te geven, vanwege het oude overlevingsinstinct. Er is een diep gebrek aan vertrouwen in het levensproces. Ze durven zich niet te ontspannen. Ze kunnen de dagelijkse beslommeringen niet loslaten, omdat ze het gevoel hebben dat als er geen directe controle is, de hel losbreekt...
Een overactief zenuwstelsel
De meest voorkomende reden waarom je 's nachts moeilijk kunt slapen, is dat je zenuwstelsel overactief is. Je zenuwstelsel moet voldoende vertragen om je te laten inslapen, wat een uitdaging kan zijn als je wakker blijft en piekert over problemen en niet kunt stoppen met denken aan stressvolle dingen. Je systeem denkt in feite dat je onder stress staat en vindt het niet veilig om “bewusteloos” te raken. Er zijn routines die je kunt doen om je zenuwstelsel voor het slapengaan te helpen ontspannen.
* Zorg voor een consistente en kalmerende bedtijdroutine. Neem een douche, lees een boek, geen televisie ± 30 minuten voor het slapen
gaan, diverse minuten bewust ademhalen.
* Geef jezelf elke dag een vaste tijd om te piekeren en je gedachten te verwerken, maar kies een tijdstip dat geen bedtijd is.
* Schrijf een dagboek of mediteer elke dag rond dezelfde tijd
* Luister naar een begeleide meditatie om in slaap te vallen. Op YouTube zijn er veel te vinden.
* Kijk eens naar jouw dagelijkse stressniveau, en kijk wat je redelijkerwijs kunt doen om dit te
verminderen.
* Probeer dagelijks een herstellende yogahouding, zoals "Legs Up the Wall", zo’n 5-10 minuten voor het
slapengaan, waarbij je je concentreert op een diepe ademhaling in je buik.
Chakra's
De meest betrokken chakra's bij insomnia zijn:
* Wortelchakra1 (onveiligheid, onrust) * Derde oog 6 (overprikkeling, piekeren)
* Zonnevlecht 3 (stress, controle) * Kruinchakra 7 (overactieve geest)
De orgaanklok
Als je altijd op een bepaald tijdstip wakker bent, kan dat een aanwijzing zijn voor wat je systeem op dat moment aan het doen is. Volgens de Chinese geneeskunde hebben de organen specifieke uren waarop ze het hardst werken en elk orgaan heeft een spirituele en fysieke betekenis.
Klik op de afbeelding hiernaast om deze te vergroten.
23.00–01.00 uur – Galblaas:
Dit heeft te maken met de energie van passie, zelfvertrouwen en ons vermogen om voor onszelf op te komen en beslissingen te nemen.
01.00–03.00 uur – Lever:
De lever ontgift en filtert ons bloed. Hij slaat ook onverwerkte woede en frustratie op.
03.00–05.00 uur – Longen:
De longen zijn verbonden met de ademhaling, onze verbinding met de buitenwereld en het ontvangen van wat we nodig hebben om te leven. De longen kunnen onverwerkt verdriet opslaan.
05.00–07.00 uur – Dikke darm:
De dikke darm verteert en werkt eraan om de dingen die we niet nodig hebben los te laten. Hij slaat onze “rommel” op totdat we er klaar voor zijn om die los te laten.
Er is nog een vraag die we onszelf zou kunnen stellen: is er iets in ons moderne leven, waardoor de kans groter is dat je slaapproblemen krijgt? Stress is zeker een van de boosdoeners die gemakkelijk aan te wijzen is.
Te vaak pushen we onszelf meedogenloos, waardoor we weinig tot geen tijd hebben om tot rust te komen en te ontspannen, verantwoordelijkheden en eisen om onze tijd thuis en op het werk te combineren, en bovendien gebukt gaan onder het schuldgevoel dat we op de een of andere manier niet meer (kunnen) doen.
Door onszelf te pushen om supermensen te worden, kan het onvermogen om te slapen het symptoom zijn dat ons eindelijk doet beseffen dat we ook maar gewoon mensen zijn. Maar de eisen die onze slaap beïnvloeden, zijn misschien alledaagser dan we denken.
Sommigen van ons worden wakker gehouden door de simpele mentale eisen van het leven dat we leiden; zorgen over werkvergaderingen, te laat ingeleverde opdrachten of hoe we in vredesnaam kinderopvang kunnen vinden die ons tot het einde van die belangrijke conferentie dekt, enz.
Maar hoeveel meer mensen ervaren misschien dat hun slaap beïnvloed kan worden door de invloed van de stille! Met andere woorden, de verslavende kracht van onze mobiele apparaten en de verleiding om te kijken of er al iemand heeft gereageerd op onze laatste Facebook-post? Of het nu een initiële trigger was of niet, als je slaapproblemen hebt, kan je 'slaaphygiëne' iets zijn om eens goed over na te denken...
Een spiritueel perspectief
De nacht is een plek waar spirituele factoren een rol kunnen spelen. De Bijbel gebruikt vaak de metaforen van licht en duisternis, en het is zeker waar dat we ons 's nachts spiritueel (en emotioneel) kwetsbaarder voelen.
In het artikel waar ik deze uitleg in vond, gaan ze diep in op verzen uit de bijbel. De uitleg is iets uitgebreid om hier te plaatsten, maar mocht je daar meer over willen lezen is hier de link.
https://www.mindandsoulfoundation.org/Articles/392276/When_Sleep_Wont_Come.aspx
Scroll naar beneden, en dan kom je bij de uitleg over diverse bijbel uitspraken/ verzen (in het Engels)
Een uitspraak, uit het artikel wil ik hier wel plaatsen.
Misschien komt het beste Bijbelse advies voor slapeloosheid uit Spreuken 20:13, waar staat:
“Wees niet te geobsedeerd op slaap.” De boodschap hiervan is;
Het is iets te gemakkelijk om vermoeidheid de zondebok te maken voor alles wat er misgaat in je leven, maar te veel druk op slaap leggen kan het veel moeilijker maken om voldoende te krijgen!
Vermijd de verleiding om geobsedeerd te raken door hoeveel uren je wel of niet hebt geslapen. De slaap behoefte van elke mens kan verschillen Bovenstaande is dus een heel goed en wijs advies!
Zielsmissie en slapeloosheid (chatGTP)
Soms houdt slapeloosheid verband met een zielsmissie die roept, maar nog niet geleefd wordt. Je kunt voelen dat je 's nachts als het ware wordt “geroepen” om te schrijven, te creëren, te mediteren, of gewoon te voelen dat je misschien op een verkeerd , of het juiste, pad zit.
“Leef ik werkelijk in lijn met mijn innerlijke waarheid”?
Kookolie en voeding
Canolaolie, zonnebloemolie en andere bewerkte plantdaardige oliën kunnen je slaap verstoren en je een gevoel van "energiegebrek" geven. Maar het is waarschijnlijk geen "energiegebrek
Je lichaam kan gewoon moeite hebben met het verteren van deze dingen, en je had mogelijk geen idee dat dit een oorzaak zou kunnen zijn .
Als je je hierin verdiept, zal je ontdekken hoeveel voedingsproducten plantaardige oliën bevatten. Ik raad je aan om deze tips eens te bekijken als onderdeel van je slaapproblemen, voordat je er vanuit gaat dat er iets anders (erger) aan de hand is.
Tryptofaan is een aminozuur dat het lichaam omzet in serotonine en melatonine, beide cruciaal voor de slaapregulatie. Voorbeelden zijn kalkoen, kip, noten (vooral amandelen en walnoten) en zaden.
Voedingsmiddelen die melatonine bevatten:
Melatonine is een hormoon dat de slaap-waakcyclus reguleert. Tomaten, zure kersen en kiwi's zijn goede bronnen van melatonine.
Voedingsmiddelen rijk aan magnesium en kalium:
Deze mineralen helpen spieren te ontspannen en het zenuwstelsel te kalmeren. Bladgroenten, bananen en zoete aardappelen zijn goede keuzes.
Complexe koolhydraten:
Deze kunnen de beschikbaarheid van tryptofaan voor de hersenen verbeteren, wat de slaap bevordert. Volkoren granen, haver en peulvruchten zijn voorbeelden.
Vermijd dit voor het slapengaan:
Cafeïne:
Cafeïne is een stimulerend middel dat het inslapen en doorslapen kan verstoren.
Alcohol:
Hoewel het je in eerste instantie kan helpen in slaap te vallen, verstoort alcohol je slaap later in de nacht.
Vetrijk en pittig voedsel:
Deze kunnen indigestie en brandend maagzuur veroorzaken, wat je slaap verstoort.
Vetrijk voedsel en geraffineerde koolhydraten:
Deze kunnen leiden tot een lichtere, minder herstellende slaap.
Kalmerende kruiden (zenuwstelsel, ontspanning)
Onderstaande kruiden werken vooral fysiek en ondersteunen het parasympathische zenuwstelsel (de “rust en herstel”-modus)
Valeriaan (Valeriana officinalis)
Effect: Kalmerend, angstremmend, spierontspannend.
Gebruik: Tinctuur of thee.
Let op: Kan bij sommigen levendige dromen of onrust geven; probeer eerst een lage dosis.
Passiebloem (Passiflora incarnata)
Effect: Verlicht mentale overactiviteit, rustgevend voor hart en hoofd.
Zeer goed bij: Piekeren of “malende gedachten”.
Gebruik: Thee of tinctuur; goed te combineren met citroenmelisse of kamille.
Citroenmelisse (Melissa officinalis)
Effect: Verzachtend voor het zenuwstelsel, mild antidepressief.
Gebruik: Thee, etherische olie (voor diffusie of bad).
Energetisch: Werkt op het hartchakra; verzacht hartzeer en overbelasting.
Kamille (Matricaria chamomilla)
Effect: Ontspannend, ontstekingsremmend, helpt bij buik- en zenuwspanning.
Gebruik: Thee, olie, badritueel.
Zacht maar krachtig. Goed voor kinderen en gevoelige types.
Lavendel (Lavandula angustifolia)
Effect: Kalmerend, helpt bij spanningshoofdpijn en angst.
Gebruik: Olie op kussen, in bad, thee (licht bitter).
Energetisch: Zuivert aura, helpt bij overspanning van het derde oog en kruin.
Spiritueel en energetisch werkende kruiden
Deze kruiden zijn minder bekend in de westerse fytotherapie, maar worden al eeuwenlang gebruikt in inheemse en spirituele tradities:
Blauw lotus (Nymphaea caerulea)
Effect: Bewustzijnsverruimend, licht verdovend.
Traditioneel gebruik: In het oude Egypte als sacrale plant voor dromen, visioenen en trance.
Gebruik: Thee, rook, tinctuur.
Spiritueel: Opent het derde oog, helpt bij droomwerk en innerlijk reizen.
Mugwort / Bijvoet (Artemisia vulgaris)
Effect: Kruid van dromen en visioenen.
Gebruik: Thee (mild), rook, olie, in kussen stoppen.
Waarschuwing: Niet gebruiken tijdens zwangerschap. Werkt krachtig op onderbewuste en het
droomlichaam.
Heilige basilicum / Tulsi (Ocimum sanctum)
Effect: Adaptogeen, kalmerend, beschermend.
Spiritueel: Helpt bij energetische bescherming, innerlijke balans.
Gebruik: Thee, tinctuur. Heerlijk aroma, vooral als avondthee.
Manieren om kruiden te gebruiken
Methode & Toelichting
Thee (infusie)
Eenvoudig, werkt snel. Gebruik verse of gedroogde kruiden.
Tinctuur
Geconcentreerd extract (alcoholbasis); snel werkzaam.
Etherische olie
Voor diffusie, massage of bad. Altijd verdunnen.
Kruidenkussen
Zakje met lavendel, bijvoet of kamille onder je hoofdkussen.
Rook / smudging
Bijvoet of lavendel branden voor energetische zuivering
Heb je veel stress en spanningen in je dagelijks leven zijn er nog een paar, hierboven nog niet genoemde, manieren om je te ondersteunen om spanning te reduceren. Regelmatige ontspanningsmassages, of energie sessies, kunnen hierbij echt een hele goede ondersteuning bieden.
Zo is er voor iedereen wel iets wat kan helpen en ondersteunen. Het is mogelijk even zoeken en uitproberen wat jouw voorkeur heeft.
Disclaimer:
In dit blog zijn een aantal humoristische afbeeldingen opgenomen. Niet om slaapproblemen te bagatelliseren, maar juist om een zwaar onderwerp iets lichter te maken.
Als je jezelf herkent in die plaatjes: weet dat dat oké is, je bent niet de enige! Soms helpt een beetje humor om de eerste stap te zetten richting verandering, of gewoon om even adem te halen, ook dat is onderdeel van het herstel.
